تحلیل فضایی شاخص‌های کیفیت زندگی در محله‌های پیرامونی شهر زاهدان با استفاده از مدل تصمیم‌گیری چندمعیاره ویکور

یکی از بررسی‌های مهم برنامه‌ریزان شهری، شناخت سطح کیفیت زندگی در مقیاس محله‌های شهری و چگونگی نابرابری بین آنهاست. امروزه توزیع عادلانه شاخص‌های کیفیت زندگی شامل کیفیت مسکن، حمل‌و‌نقل و ارتباطات، دسترسی به نیازهای روزمره، تسهیلات شهری، ایمنی و امنیت در سطح محله‌های شهری درخور توجه مدیران و برنامه‌ریزان شهری است. بر اساس این، هدف مقاله حاضر بررسی و رتبه‌بندی کیفیت زندگی از نظر شاخص‌های عینی و ذهنی در محله‌های پیرامونی شهر زاهدان است. جامعه آماری پژوهش، شهروندان با سن بیشتر از 18 سال شهر زاهدان هستند که با روش نمونه‌گیری تصادفی و با فرمول کوکران، حجم نمونه 400 نفر انتخاب شدند. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی و شیوه جمع‌آوری داده‌ها پیمایشی است. داده‌های حاصل از پرسش‌نامه با روش آنتروپی، وزن‌دهی و با الگوی ویکور[1] تحلیل و بررسی شدند. یافته‌های پژوهش، نابرابری بسیار زیاد سطح کیفیت زندگی را بین 19 محله پیرامونی شهر زاهدان نشان می‌دهند؛ به‌طوری‌ که، 8 محله (11-5، 10-5، 6-1، 9-5، 11-2، 1-2، 5-1 و 10-1)[2] در وضعیت فراتوسعه، 1 محله (1-3) میان‌توسعه بالا، 3 محله (11-3، 6-3 و 7-5) میان‌توسعه، 3 محله (8-4، 6-5 و 4-4) میان‌توسعه پایین و 4 محله (5-5، 6-4، 5-4 و 11-4) در وضعیت فرو‌توسعه قرار دارند. بنابراین، لازم است طی برنامه کوتاه‌مدتی به محله‌های فروتوسعه و میان‌توسعه پایین توجه شود و در مرحله بعدی، برنامه‌ریزی و توسعه فضایی محله‌های میان‌توسعه و در نهایت محله‌های میان‌توسعه بالا و فراتوسعه مدنظر قرار گیرد.     [1] VIKOR [2] عدد سمت راست شماره محله ‌و عدد سمت چپ شماره منطقه شهری را نشان می‌دهد.